Spis treści
Park Militarny Reduta Muzeum Miejskie Sztygarka w Dąbrowie Górniczej to unikalne miejsce, które łączy w sobie elementy edukacji historycznej z aktywną formą zwiedzania. Zlokalizowane w Dąbrowie Górniczej, w województwie śląskim, park ten jest częścią Muzeum Miejskiego Sztygarka, które jest jednym z kluczowych ośrodków kulturalnych i historycznych regionu.
Obok Muzeum Miejskiego „Sztygarka” w Dąbrowie Górniczej, na terenie który niegdyś tętnił życiem przemysłowym, rośnie Park Militarno-Historyczny „Reduta”. Ten projekt, będący owocem współpracy między pracownikami muzeum, lokalnymi przedsiębiorcami oraz pasjonatami militariów, ma na celu ukazanie złożonej historii regionu, w którym mieszkańcy i zakłady przemysłowe odegrali kluczową rolę w czasach II wojny światowej.
Po upadku wrześniowej kampanii 1939 roku i włączeniu Dąbrowy Górniczej w skład III Rzeszy, niemiecki okupant skupił się na przemyśle ciężkim rozwijającym się w tym regionie. Wkrótce huty i kopalnie zostały przestawione na produkcję wojenną, co miało kluczowe znaczenie dla niemieckiego wysiłku wojennego. W drugiej połowie 1943 roku w Hucie Bankowej uruchomiono tzw. Panther-Programm, w ramach którego rozpoczęto produkcję niemieckich czołgów PzKpfw V (Pantera). Do połowy stycznia 1945 roku powstały tam łącznie 188 kadłubów czołgów oraz 140 wież. Po zakończeniu wojny, przemysł dąbrowski nadal był ukierunkowany na potrzeby militarne, chociaż większość sprzętu dla ówczesnego Wojska Polskiego pochodziła z radzieckich źródeł. Mimo to, na licencji ZSRR produkowano również pewne rodzaje uzbrojenia w Polsce, co również znajdzie swoje odzwierciedlenie w ekspozycji Parku „Reduta”.
Punktem wyjścia dla Parku Militarno-Historycznego była renowacja czołgu T-34, który trafił do zbiorów Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Po szczegółowym remoncie w Dąbrowskiej Fabryce Maszyn Elektrycznych DAMEL S.A., w ramach umowy z dnia 12 kwietnia 2011 roku, czołg został przywrócony do pełnej sprawności oraz przywrócony do wyglądu zbliżonego do pierwotnego. Od tego czasu, T-34 stał się jedną z głównych atrakcji wielu imprez militarnych organizowanych w regionie.
Lokalizacja i dojazd
Park Militarny Reduta znajduje się w centralnej części Dąbrowy Górniczej, blisko głównych szlaków komunikacyjnych. Do obiektu można łatwo dotrzeć zarówno samochodem, jak i komunikacją publiczną. W pobliżu parku znajdują się przystanki autobusowe oraz parkingi, co ułatwia dostępność dla odwiedzających.
Historia i kontekst
Park Militarny Reduta powstał na terenie byłych zakładów przemysłowych, które miały duże znaczenie dla rozwoju regionu. Muzeum Miejskie Sztygarka, które zarządza tym obiektem, ma na celu nie tylko zachowanie pamięci o historii przemysłu i militariów, ale także edukację oraz promowanie wiedzy o historii lokalnej.
Atrakcje w parku
Rekonstrukcje i ekspozycje
- Fortyfikacje – Centralnym elementem parku są rekonstrukcje fortyfikacji, które oddają atmosferę dawnych czasów. Wzniesione w oparciu o historyczne plany, fortyfikacje umożliwiają zwiedzającym poczucie, jak wyglądały obronne konstrukcje z różnych okresów historycznych, zwłaszcza z czasów II wojny światowej.
- Pojazdy wojskowe – Park oferuje ekspozycję zabytkowych pojazdów wojskowych, w tym czołgów, samochodów pancernych oraz innych pojazdów używanych w czasie wojen. Wiele z tych pojazdów jest w pełni odrestaurowanych i zachowanych w dobrym stanie, co pozwala na ich dokładne obejrzenie.
- Artyleria i broń – Na terenie parku znajdują się również różnorodne działa artyleryjskie oraz inne eksponaty broni. Ekspozycje te są umiejscowione w otoczeniu, które oddaje ich historyczne konteksty i funkcje.
Interaktywne elementy
- Ścieżki edukacyjne – Park wyposażony jest w ścieżki edukacyjne, które prowadzą zwiedzających przez różne okresy historyczne związane z militaria. Tablice informacyjne oraz interaktywne elementy pomagają w przyswajaniu wiedzy o historii militariów i strategii wojskowej.
- Symulacje i warsztaty – Dla osób zainteresowanych głębszym zrozumieniem tematyki militariów, park organizuje warsztaty i symulacje bitewne. Uczestnicy mogą na przykład wziąć udział w rekonstrukcji bitwy, nauczyć się podstaw obsługi broni lub poznać techniki obronne.
- Wydarzenia tematyczne – Park często organizuje specjalne wydarzenia, takie jak dni otwarte, festiwale historyczne czy rekonstrukcje wydarzeń wojskowych. Takie wydarzenia przyciągają pasjonatów historii oraz rodziny z dziećmi, które chcą w ciekawy sposób spędzić czas.
Architektura i otoczenie
- Zabytkowe budynki – Na terenie parku znajdują się również zabytkowe budynki i budowle, które zostały zachowane i zaadaptowane do funkcji muzealnych. Mogą to być na przykład dawne magazyny wojskowe, schrony czy budynki administracyjne.
- Zieleń i przestrzeń rekreacyjna – Park Militarny Reduta jest otoczony terenami zielonymi, co tworzy przyjemne miejsce do spacerów i odpoczynku. Zadbana przestrzeń rekreacyjna zapewnia komfort i możliwość relaksu pomiędzy zwiedzaniem.
